تحول در حوزه های نظامی- امنیتی

نسل پنجم فناوری اینترنت، جدا از فواید تجاری که دارد، در حال دگرگون کردن فناوری نظامی و امنیتی است و یک دلیل آن که ایالات متحده تلاش می کند، ظهور چین به عنوان یک قدرت فناوری را متوقف کند، همین است. فناوری نسل پنجم اینترنت یا نسل پنجم ارتباطات موبایل می تواند چشم انداز جنگ و امنیت سایبری را به شکل بنیادی تغییر دهد، البته متخصصان می گویند این فناوری بیش از شبکه های قبلی در معرض هک شدن قرار دارد و نیز توسعه این فناوری در دورانی در حال رخ دادن است که نگرانی های امنیتی در حال افزایش است و تنش ها بین چین و آمریکا در جبهه های به هم پیوسته از جمله تجارت، حوزه نفوذ در منطقه آسیا پاسیفیک و فناوری شدت یافته است.

این تنش ها زمینه هیاهو بر سر فعالیت های شرکت هوآوی یعنی بزرگ ترین شرکت عرضه کننده تجهیزات مخابراتی جهان را فراهم کرده است. مدت ها قبل از آنکه شرکت هوآوی از سوی آمریکا به چند اقدام از جمله سرقت اسرار تجاری و… متهم شود، نهادهای امنیتی ایالات متحده نسبت به اینکه تجهیزات مخابراتی این شرکت ممکن است ابزاری برای جاسوسی چین باشند هشدار داده بودند. شرکت هوآوی بارها این اتهام ها را رد کرده، اما این هیاهو اهمیت رو به رشد فناوری نسل پنجم اینترنت را نشان می دهد و مسابقه تسلیحاتی در حوزه فناوری بین چین و آمریکا را شدت بخشیده است. از دید اکثر مردم، نسل بعدی شبکه ها که حداقل ۲۰ بار سریع تر از پیشرفته ترین شبکه های کنونی هستند، به معنای دانلود سریع تر فیلم ها و بازی، است. اما این شبکه ها ظرفیت های بسیار بالاتری دارند؛ در حالی که شبکه های کنونی ابزاری برای ارتباط انسان ها هستند شبکه های نسل پنجم شبکه ای گسترده از حسگرها، روبات ها و وسایل خودران را از طریق هوش مصنوعی به هم مرتبط می کنند. اینترنت اشیا امکان می دهد اشیا با هم ارتباط برقرار کنند و این کار از طریق مبادله حجمی عظیم از داده ها به شکل فوری و بدون دخالت انسان انجام می شود. کارخانه های خودگردان، جراحی از راه دور یا روبات هایی که صبحانه آماده می کنند؛ یعنی آنچه قبلا تنها در فیلم های علمی تخیلی وجود داشت امکان پذیر خواهد شد.

فناوری نسل پنجم و اینترنت اشیا، فناوری های نظامی آینده هستند. در آینده سربازهای مجهز به ابزارهای پیشرفته توانایی بسیار بالاتری برای مبارزه خواهند داشت. برای مثال تجهیزات هوشمند پوشیدنی یک سرباز که هدف گلوله قرار گرفته ، می تواند وضعیت او را به دیگر سربازان اطلاع می دهد و اقدامات اولیه را برای نجات وی انجام می دهد نظیر تزریق آدرنالین یا فشردن محل زخم و یک پیام هشدار به کل گروه سربازان و نزدیک ترین مرکز درمانی ارسال می کند. به این ترتیب سربازان دیگر نسبت به وجود دشمن آگاه شده و همزمان یک هلیکوپتر امدادرسان به طرف محل حادثه پرواز می کند. از این فناوری و هوش مصنوعی، همچنین در مبارزه با تروریست ها و دیگر مجرمان می توان استفاده کرد. در واقع جنگ های آینده بر مبنای استفاده از اینترنت اشیا، نسل پنجم ارتباطات موبایل و هوش مصنوعی، جنگ هایی کاملا متفاوت با اکنون خواهد بود.

نسل پنجم ارتباطات موبایل قابلیت انتقال میزان بسیار بالاتر داده ها، در زمان بسیار کمتر، با صرف انرژی پایین تر و ثبات شبکه ای بالاتر را برای استفاده در حوزه های گوناگون در اختیار قرار می دهد. این ویژگی ها یک عامل بسیار تعیین کننده در جنگ های آینده هستند. در واقع فناوری نسل پنجم اینترنت، ارتباطات در اینترنت اشیا را از هر جهت سرعت می بخشد و تسهیل می کند؛ ارتباط بین مکان های دور از هم، ارتباط حسگرها و روبات ها، ارتباط بین خودروها، علائم ترافیک، کارخانه ها و… تجهیزات نظامی که در آنها از ابزارهای مخابراتی استفاده شده می توانند اینترنت اشیا را تشکیل دهند. ارتباط می تواند از یک ابزار به ابزار دیگر برقرار شود، بدون نیاز به ماهواره یا هواپیما در نتیجه هزینه عملیات ها کمتر می شود و اثربخشی آنها بسیار بالا خواهد رفت.

چین در چند سال اخیر جزو معدود کشورهایی بوده که به میزان بالا در حوزه نسل پنجم اینترنت و فناوری های مرتبط با آن سرمایه گذاری کرده است. اپراتورهای مخابراتی چین اعلام کرده اند از سال آینده شبکه های تجاری اینترنت نسل پنجم را راه اندازی خواهند کرد. البته در مرحله نخست این شبکه ها محلی خواهند بود، زیرا تجهیزات سازگار با این فناوری هنوز بسیار گران هستند. چندی پیش شرکت هوآوی یک تراشه را تولید کرد که ادعا می کند قدرتمندترین مودم اینترنت نسل پنجم است. متعاقب انتشار این خبر، اقدامات قضایی آمریکا علیه این شرکت و شرکت های وابسته به آن آغاز شد. البته واکنش های آمریکا به فعالیت های شرکت های مخابراتی چین از جمله شرکت هوآوی سابقه طولانی دارد. در سال ۲۰۱۲ کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا گزارشی منتشر کرد که در آن تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی چین، به خاطر ارتباط با دولت این کشور یک تهدید برای امنیت ملی آمریکا قلمداد شده بودند.

آمریکا بر هم پیمان های خود فشار وارد کرده تا ساخت شبکه های موبایل نسل بعد را به شرکت هوآوی نسپارند. تاکنون کشورهایی نظیر انگلستان، آلمان، استرالیا، نیوزیلند و کانادا یا به این توصیه عمل کرده اند یا در حال بررسی آن هستند. در واقع هدف این است که شرکت هوآوی از پروژه های ساخت شبکه نسل پنجم اینترنت در آمریکا و هم پیمانان این کشور کنار گذاشته شود. آمریکا سرمایه گذاری در استفاده نظامی از فناوری نسل پنجم اینترنت را آغاز کرده و شرکت های بزرگ اسلحه سازی نظیر لاکهید مارتین مشغول کار روی استفاده از این فناوری در حوزه های مختلف هستند. پیش بینی شده چین طی یک دهه آینده بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار در حوزه شبکه های اینترنت نسل پنجم سرمایه گذاری خواهد کرد.

لیو ژن